Objawy demencji

Demencja rozwija się stopniowo i objawia się na różne sposoby, w zależności od przyczyny i zaawansowania. Do głównych objawów demencji należą:

1. Problemy z pamięcią: Utrata pamięci, zwłaszcza krótkotrwałej, to często pierwszy zauważalny objaw demencji. Osoba może mieć trudności z przypomnieniem sobie niedawnych wydarzeń lub często powtarzać te same pytania.
2. Trudności z myśleniem i planowaniem: Problemy z organizacją dnia, planowaniem czy rozwiązywaniem prostych zadań, które wcześniej nie sprawiały trudności.
3. Dezorientacja w czasie i przestrzeni: Osoby z demencją mogą mieć trudności z orientacją, zapominają, gdzie się znajdują, mylą dni, godziny lub miejsca.
4. Problemy językowe: Trudności z przypominaniem sobie słów, budowaniem zdań oraz płynnością mowy.
5. Zmienność nastroju i zachowania: Mogą występować wahania nastroju, apatia, depresja, drażliwość, a nawet agresja. Często zmienia się też osobowość, co wpływa na relacje z bliskimi.
6. Trudności z wykonywaniem codziennych czynności: Osoby z demencją mogą mieć problem z wykonywaniem rutynowych czynności, takich jak gotowanie, robienie zakupów, a z czasem także z dbaniem o higienę osobistą.

Rodzaje demencji

Demencja może być wynikiem różnych chorób i zaburzeń, z których najczęstsze to:

• Choroba Alzheimera: Najczęstsza przyczyna demencji, charakteryzująca się stopniową utratą komórek nerwowych i narastającymi problemami z pamięcią oraz funkcjami poznawczymi.
• Otępienie naczyniowe: Wynika z uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu, np. po udarach. Objawy mogą obejmować problemy z planowaniem, orientacją i zmiany nastroju.
• Otępienie z ciałami Lewy’ego: Występują tutaj halucynacje wzrokowe, problemy z pamięcią, a także objawy zbliżone do choroby Parkinsona, takie jak drżenie.
• Otępienie czołowo-skroniowe: Charakterystyczne dla tego rodzaju demencji są zmiany osobowości i zachowania, utrata zahamowań i problemy z mową, często przy stosunkowo dobrej pamięci.

Przyczyny demencji

Demencja nie jest jedną chorobą, ale grupą objawów wynikających z uszkodzenia komórek nerwowych w mózgu. Do najczęstszych przyczyn należą:

1. Choroby neurodegeneracyjne: Choroby takie jak choroba Alzheimera czy Parkinsona prowadzą do degeneracji neuronów, co powoduje postępujące osłabienie funkcji poznawczych.
2. Problemy naczyniowe: Udary, miażdżyca oraz inne schorzenia naczyniowe zwiększają ryzyko demencji naczyniowej.
3. Czynniki genetyczne: Skłonność do demencji może być dziedziczna, szczególnie w przypadku choroby Alzheimera.
4. Czynniki ryzyka: Cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej i niezdrowa dieta zwiększają ryzyko rozwoju demencji.

Diagnoza demencji

Diagnoza demencji obejmuje ocenę stanu zdrowia pacjenta, wywiad z bliskimi, a także badania neurologiczne i psychiatryczne:

• Testy poznawcze: Służą do oceny pamięci, myślenia, zdolności językowych oraz orientacji przestrzenno-czasowej.
• Badania obrazowe mózgu: MRI i tomografia komputerowa pomagają wykryć zmiany w mózgu, takie jak zanik struktur mózgowych lub zmiany naczyniowe.
• Badania laboratoryjne: Mają na celu wykluczenie innych przyczyn objawów, takich jak zaburzenia hormonalne lub niedobory witamin.

Leczenie demencji

Demencja nie jest w pełni wyleczalna, ale istnieją terapie łagodzące jej objawy i spowalniające postęp choroby:

1. Leki: W przypadku demencji stosuje się leki, które wspomagają funkcje poznawcze i mogą opóźnić pogorszenie objawów.
2. Terapia zajęciowa: Wspiera pacjentów w codziennym funkcjonowaniu, ucząc ich technik radzenia sobie z trudnościami w wykonywaniu codziennych czynności.
3. Fizjoterapia i aktywność fizyczna: Regularna aktywność fizyczna wspiera zdrowie mózgu, poprawia nastrój i może spowolnić rozwój objawów.
4. Wsparcie psychologiczne: Terapia psychologiczna może pomóc w radzeniu sobie ze stresem i lękiem związanym z chorobą.