Tworzenie zdań niemieckich może przysparzać problemów. Jak poprawnie je konstruować dowiecie się z naszej dzisiejszej lekcji
Tworzymy zdanie proste i złożone. Podział znajdziecie poniżej:
1) Zdanie "PROSTE" dzielimy na:
- SZYK PROSTY (szyk prosty = podmiot + odmieniony czasownik + reszta zdania)
- SZYK PRZESTAWNY (szyk przestawny = część zdania + odmieniony czasownik + podmiot + reszta zdania)
2) W zdaniach "ZŁOŻONYCH" dochodzą nam spójniki po których nastepują zmiany:
- SZYK PROSTY (szyk prosty = spójnik + podmiot + odmieniony czasownik + reszta zdania
Spójniki, po których następuje szyk prosty:- und (i, a)
- aber (ale)
- denn (ponieważ)
- oder (albo, lub)
- sondern (lecz)
- SZYK PRZESTAWNY (szyk przestawny = spójnik + odmieniony czasownik + podmiot + reszta zdania
Spójniki, po których następuje szyk przestawny:- also (a więc, zatem)
- außerdem (poza tym, oprócz tego)
- dann (potem, następnie)
- deshalb / darum / deswegen (dlatego)
- sonst (w przeciwnym razie)
- trotzdem (mimo to)
- SZYK KOŃCOWY (szyk końcowy = spójnik + podmiot + reszta zdania + odmieniony czasownik)
Spójniki, po których następuje szyk końcowy:
- dass (że)
- weil (ponieważ)
- ob (czy)
- wenn (jeśli, kiedy, gdy)
- damit / um…zu (aby, żeby)
- als (kiedy, gdy)
- während (podczas gdy)
- bevor / ehe (zanim)
- seitdem /seit (odkąd)
- nachdem (po tym jak)
- bis (aż)
- so oft (tak często jak)
- solange (jak długo, dopóki)
- sobald (jak tylko) obwohl (chociaż)
ZDANIE PROSTE - SZYK PROSTY (podmiot -> orzeczenie)
Zasada | Przykład | Wymowa | Tłumaczenie |
szyk prosty = podmiot + odmieniony czasownik + reszta zdania
|
Herr Karl schläft. | Her Karl szleft. | Pan Karl śpi. |
Ich bereite das Mittagessen vor. | Iś berajte das mitagesen for. | Ja przygotowuję obiad. | |
Die zu Betreuende Person erholt sich im Garten. | Di cu betrojende erholt ziś im garten. | Podopieczna odpoczywa w ogrodzie. | |
Frau Helga schaut fern. | Frał Helga szaut fern. | Pani Helga ogląda telewizję. |
ZDANIE PROSTE - SZYK PRZESTAWNY (orzeczenie -> podmiot)
Zasada | Przykład | Wymowa | Tłumaczenie |
szyk przestawny = część zdania + odmieniony czasownik + podmiot + reszta zdania
|
Zum Mittagessen koche ich Tomatensuppe. | Cum mitagesen kohe iś tomatenzupe. | Na obiad ugotuję zupę pomidorową. |
Danach putze ich das Fenster im Wohnzimmer. | Danah puce iś das fensta im woncima. | Potem umyję okno w salonie. | |
Heute gehen wir zum Arzt. | Hojte gyjen wir cum arct. | Dzisiaj idziemy do lekarza. | |
Später gehen wir spazieren. | Szpejter gyjen wir szpaciren. | Później pójdziemy na spacer. |
ZDANIE ZŁOŻONE - SZYK PROSTY
Zasada | Przykład | Wymowa | Tłumaczenie |
szyk prosty = spójnik + podmiot + odmieniony czasownik + reszta zdania
|
Ich lerne Deutsch und ich lerne Englisch. | Iś lerne dojcz und ih lerne englisz | Uczę się języka niemieckiego i uczę się języka angielskiego. |
Ich gehe in die Küche und Frau Helga bleibt im Wohnzimmer. | Iś geje in di kyśe und frał Helga blajbt im wozncima. | Ja idę do kuchni, a Pani Helga zostaje w salonie. |
ZDANIE ZŁOŻONE - SZYK PRZESTAWNY
Zasada | Przykład | Wymowa | Tłumaczenie |
szyk przestawny = spójnik + odmieniony czasownik + podmiot + reszta zdania
|
Sie sind erkältet, deshalb bleiben Sie zu Hause. | Zi zind erkeltet, deshalb blajben zi cu hałze. | Jest Pan przeziębiony, dlatego zostajemy w domu. |
Ich bereite das Frühstück zu, dann trinken wir einen Tee. | Iś berajte das frysztyk cu, dan trinken wir ajnen tyj. | Przygotuję śniadanie, następnie napijemy się herbaty. |
ZDANIE ZŁOŻONE - SZYK KOŃCOWY
Zasada | Przykład | Wymowa | Tłumaczenie |
szyk końcowy = spójnik + podmiot + reszta zdania + odmieniony czasownik
|
Wir gehen spazieren, wenn das Wetter schön ist. | Wir gejen szpaciren, wen das weter szyn ist. | Idziemy na spacer, jeśli pogoda jest ładna. |
Wir gehen zum Arzt, weil Sie krank sind. | Wir gejen cum arct, wajl zi krank zind. | Idziemy do lekarza, ponieważ jest Pani chora. |