Objawy nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie tętnicze często przebiega bez objawów przez wiele lat, co utrudnia jego wykrycie. W przypadku wysokiego nadciśnienia mogą wystąpić następujące objawy:

• Bóle głowy, zwłaszcza w okolicy potylicznej
• Zawroty głowy i uczucie oszołomienia
• Zaburzenia widzenia, takie jak rozmazany obraz
• Uczucie ucisku lub ból w klatce piersiowej
• Krwotoki z nosa
• Dusznica bolesna – szczególnie przy dużym wysiłku fizycznym lub stresie

Objawy te mogą wystąpić dopiero przy wyższych wartościach ciśnienia, dlatego nadciśnienie nazywane jest „cichym zabójcą”.

Przyczyny nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie może mieć wiele przyczyn i dzieli się na dwie główne kategorie:

1. Nadciśnienie pierwotne (samoistne): Najczęstsza forma nadciśnienia, która stanowi około 90% przypadków i rozwija się bez wyraźnej przyczyny. Czynniki ryzyka obejmują:

   • Genetykę
   • Otyłość i brak aktywności fizycznej
   • Niezdrową dietę (dużo soli, mało owoców i warzyw)
   • Nadużywanie alkoholu i palenie papierosów
   • Przewlekły stres
     
     

2. Nadciśnienie wtórne: Stanowi około 10% przypadków i jest wynikiem innych schorzeń, takich jak:

   • Choroby nerek (np. przewlekła niewydolność nerek)
   • Zaburzenia hormonalne (np. nadczynność tarczycy, choroba Cushinga)
   • Zaburzenia układu krążenia
   • Stosowanie niektórych leków (np. kortykosteroidów, środków antykoncepcyjnych)

Diagnoza nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie tętnicze diagnozuje się za pomocą pomiaru ciśnienia krwi. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, normy ciśnienia są następujące:

• Optymalne: poniżej 120/80 mmHg
• Prawidłowe: 120–129/80–84 mmHg
• Wysokie prawidłowe: 130–139/85–89 mmHg
• Nadciśnienie: 140/90 mmHg i powyżej

Aby potwierdzić diagnozę nadciśnienia, konieczne są wielokrotne pomiary w różnych dniach. W przypadku nadciśnienia lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak EKG, badania laboratoryjne krwi i moczu oraz badania obrazowe nerek.

Leczenie nadciśnienia tętniczego

Leczenie nadciśnienia obejmuje zarówno zmiany stylu życia, jak i stosowanie leków, szczególnie w przypadkach bardziej zaawansowanego nadciśnienia.

1. Zmiany stylu życia:

   • Zdrowa dieta: Dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) jest szczególnie zalecana przy nadciśnieniu. Jest to dieta bogata w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, a uboga w sól i tłuszcze nasycone.
   • Ograniczenie soli: Zmniejszenie spożycia soli do maksymalnie 5 gramów dziennie pomaga obniżyć ciśnienie.
   • Regularna aktywność fizyczna: Codzienna aktywność fizyczna, nawet umiarkowana, jak spacery, pływanie czy jazda na rowerze, pomaga utrzymać ciśnienie na odpowiednim poziomie.
   • Redukcja masy ciała: Utrata nawet kilku kilogramów może znacząco obniżyć ciśnienie krwi.
   • Ograniczenie spożycia alkoholu: Spożycie alkoholu powinno być umiarkowane, najlepiej ograniczone do maksymalnie 1-2 drinków dziennie.
   • Rzucenie palenia: Palenie tytoniu zwiększa ryzyko nadciśnienia i chorób serca, dlatego warto rzucić ten nałóg.
     
     

2. Leczenie farmakologiczne:

   • Leki moczopędne (diuretyki): Zwiększają wydalanie soli i wody, co pomaga obniżyć ciśnienie krwi.
   • Beta-blokery: Obniżają ciśnienie, zmniejszając aktywność serca.
   • Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE): Zmniejszają napięcie naczyń krwionośnych, co obniża ciśnienie.
   • Blokery kanałów wapniowych: Rozszerzają naczynia krwionośne i zmniejszają napięcie mięśniowe.
   • Antagoniści receptora angiotensyny II (ARB): Blokują działanie hormonu angiotensyny, co powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Leczenie nadciśnienia tętniczego zawsze dobierane jest indywidualnie przez lekarza i często wymaga połączenia kilku rodzajów leków.

Profilaktyka nadciśnienia tętniczego

Zapobieganie nadciśnieniu tętniczemu jest kluczowe, szczególnie u osób z grupy ryzyka. Oto kilka kroków, które można podjąć, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju nadciśnienia:

1. Regularna aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia, takie jak spacery, pływanie i jazda na rowerze, pomagają w utrzymaniu zdrowego ciśnienia.
2. Zdrowa dieta: Dieta bogata w owoce, warzywa, niskotłuszczowe produkty mleczne, ryby, a uboga w sól i tłuszcze nasycone, może znacząco pomóc w profilaktyce nadciśnienia.
3. Unikanie nadmiernego spożycia alkoholu: Umiarkowane spożycie alkoholu wspiera zdrowie układu krążenia.
4. Rzucenie palenia: Palenie tytoniu przyspiesza rozwój miażdżycy, co zwiększa ryzyko nadciśnienia.
5. Kontrola wagi i redukcja stresu: Zarządzanie stresem i kontrola masy ciała wspierają zdrowe ciśnienie.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Jeśli ciśnienie krwi jest regularnie powyżej normy, warto skonsultować się z lekarzem. Objawy takie jak silny ból głowy, zawroty głowy, ból w klatce piersiowej lub duszność mogą być związane z nadciśnieniem i wymagają natychmiastowej oceny medycznej.