Udar mózgu to jedna z najczęstszych przyczyn zgonów w naszym kraju. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia z powodu zamknięcia jednego z naczyń krwionośnych lub jego pęknięcie w mózgu. Jak rozpoznać udar, jakie są jego przyczyny oraz jak mu zapobiegać? Sprawdź.

Udar mózgu to stan niebezpieczny dla życia i wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej, podczas którego następują zaburzenia czynności mózgu. Wyróżniamy:

• udar niedokrwienny – spowodowany zamknięciem jednego z naczyń krwionośnych w mózgu. Wraz z zatrzymaniem dopływu krwi, mózg przestaje otrzymywać tlen i substancje odżywcze.
• udar krwotoczny – związany jest z wylewem krwi do mózgu. W efekcie takiego wycieku niszczona jest tkanka nerwowa, a także wzrasta ciśnienie śródczaszkowe, które dodatkowo uszkadza mózg.

Najczęstsze objawy udaru:

• niewyraźna mowa
• brak kontaktu słowno-logicznego
• opadnięty kącik ust
• asymetryczna twarz
• jednostronny niedowład kończyn
• zawroty głowy
• kłujący ból głowy
• zaburzenie czucia
• zaburzenie równowagi
• problemy ze wzrokiem
• krótkotrwała utrata przytomności

Jako dodatkowy sposób stwierdzenia u poszkodowanego udaru mózgu jest wykonanie szybkiego testu FAST, czyli:

F (face) – twarz
A (arm) – ręka
S (speech) – mowa
T (time) – czas

Jak wykonać test? Należy poprosić osobę o:

• uśmiechnięcie się – w przypadku udaru, jeden kącik ust nie zostanie uniesiony
• podniesienie rąk do góry – jednostronny paraliż jest dowodem na udar mózgu
• przedstawienie się – niewyraźna, bełkotliwa mowa jest objawem udaru

Ważne, aby test nie trwał dłużej niż 10 sekund, po których należy podjąć pierwszą pomoc.

Kiedy mamy już potwierdzenie udaru należy jak najszybciej podjąć działania ratunkowe:

1. Wezwij pogotowie ratunkowe
2. Zabezpiecz miejsce i ułóż chorego w pozycji leżącej
3. Jeśli osoba jest nieprzytomna – połóż ją w pozycji bocznej ustalonej
4. W przypadku braku przytomności, sprawdź oddech i w razie konieczności rozpocznij RKO (resuscytację krążeniowo-oddechową)
5. Nie podawaj żadnych leków, napojów ani posiłków
6. W miarę możliwości ustal godzinę pierwszych objawów, utraty przytomności itp.
7. Pozostań przy poszkodowanym do czasu przyjazdu ratowników medycznych

Ważne!

Osoba z podejrzeniem udaru mózgu powinna trafić do szpitala nie później niż 3 godziny od pojawienia się objawów. Ma to znaczący wpływ na dalszy przebieg i leczenie!

Grupa ryzyka – czynniki mające wpływ na wystąpienie udaru mózgu:

• Wiek
• Nadciśnienie tętnicze
• Zaburzenia gospodarki lipidowej
• Miażdżyca
• Palenie papierosów
• Złe nawyki żywieniowe
• Cukrzyca
• Otyłość
• Nadużywanie alkoholu
• Migotanie przedsionków
• Zmiany zakrzepowo-zatorowe
• Przebyty udar

Profilaktyka – jak zapobiegać:

• Odpowiednia dieta, bogata w nienasycone kwasy tłuszczowe (np. omega-3)
• Aktywność fizyczna
• Minimalizacja stresu
• Regularny odpoczynek
• Walka z uzależnieniem

TIA – mini udar

Zdarzają się sytuacje, w których pojawiają się niepokojące objawy, a następnie ustępują. Mówimy wtedy o mini udarze, czyli przemijającym napadzie niedokrwiennym, który może zwiastować nadejście pełnego udaru. Również w tej sytuacji należy wezwać pomoc!

PAMIĘTAJ!

W przypadku udaru należy być odważnym, czujnym i szybkim (akronim FAST) – bo życie poszkodowanego zależy od naszej reakcji i działania, a każda sekunda jest na wagę złota.