Przezorna zawsze ubezpieczona

Karta EKUZ umożliwia bezpłatne korzystanie z opieki zdrowotnej na terenie innych państw Unii Europejskiej (UE) oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Nie oznacza to jednak, że opiekunka może korzystać z pomocy medycznej za granicą w nieograniczony sposób. Oczywiście karta jest niezastąpiona w sytuacjach nagłych, w przypadku świadczeń niezbędnych z medycznego punktu widzenia. W takich wypadkach refundacja będzie ci przysługiwać, pamiętaj jednak, że w momencie korzystania z usługi medycznej możesz być zmuszona wyłożyć pieniądze z własnej kieszeni, a zwrot z NFZ uzyskasz dopiero później. Aby tak się stało, do wniosku o zwrot kosztów musisz dołączyć oryginały rachunków, paragonów, dowodów zapłaty, dlatego koniecznie je przechowuj. Narodowy Fundusz Zdrowia nie dokonuje jednak zwrotów automatycznie, a wydatek, jaki poniosłaś, może zostać przez niego zakwestionowany. Będzie tak w przypadku świadczeń, których NFZ nie uzna za niezbędne – wówczas refundacji nie uzyskasz. Korzystając z pomocy medycznej, w szpitalu czy przychodni, lepiej pokaż ważną kartę EKUZ jak najwcześniej, aby uniknąć nieporozumień.

Trochę formalności

Choćby nic złego miało ci się za granicą nie przydarzyć, świadomość, że w twoim portfelu spoczywa kawałek plastiku w postaci karty EKUZ z pewnością ci pomoże. Przede wszystkim pozwoli ci się skupić na pracy i uniknąć niepotrzebnych stresów, a w razie poważnego urazu – także ogromnych wydatków.

Osoby wybierające się za granicę do pracy mogą otrzymać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego pod warunkiem, że będą zatrudnione legalnie. Formalności związane z uzyskaniem EKUZ nie są skomplikowane. Aby otrzymać kartę, musisz wypełnić Wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) w związku z wykonywaniem pracy w innym niż Polska państwie członkowskim UE/EFTA. Do wniosku należy dołączyć formularz A1 wystawiony przez ZUS/KRUS, potwierdzający fakt twojego ubezpieczenia i konieczny do pracy za granicą. Aby otrzymać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego musisz mieć bowiem ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia. EKUZ mogą też otrzymać osoby, które wprawdzie nie są ubezpieczone, ale – na podstawie przepisów krajowych – mają prawo do korzystania z opieki zdrowotnej w Polsce.

Wypełniony i podpisany wniosek należy złożyć osobiście albo przesłać do oddziału wojewódzkiego NFZ, do którego przynależysz. Wydanie karty EKUZ jest bezpłatne.

Trochę ćwiczeń

Nie wiesz, jak wypełnić wniosek o wydanie karty EKUZ? W Internecie na stronie www.ekuz.nfz.gov.pl znajduje się interaktywna formatka, którą można wypełnić, a następnie użyć przycisku „Zatwierdź”. Nie oznacza to jednak, że wniosek zostanie przesłany do odpowiedniego oddziału wojewódzkiego NFZ. Formatka ma być tylko ułatwieniem przy wypełnianiu prawdziwego wniosku – można na niej sprawdzić, jakie informacje będą w nim wymagane. Na innych stronach NFZ (np. www.nfz-warszawa.pl) można z kolei zobaczyć, jak prawdziwy wniosek o wydanie EKUZ wygląda w rzeczywistości. Można go także wydrukować, wypełnić, a następnie przedłożyć w odpowiednim oddziale Funduszu.

Wniosek jest bardzo krótki i przejrzysty. W pierwszej części należy podać dane osoby, dla której karta EKUZ ma zostać wydana, tj. PESEL, datę urodzenia, imię, nazwisko, nr telefonu kontaktowego lub adres e-mail. Kolejny krok to wybranie statusu osoby, dla której EKUZ ma być wydana – należy wybrać jedną z dwóch opcji: Osoba ubezpieczona bądź Członek rodziny osoby ubezpieczonej. W następnym, trzecim, punkcie (Cel wyjazdu) trzeba z kolei zaznaczyć jedną z trzech opcji: 3.1 Wyjazd w związku z wykonywaniem pracy – na podstawie A1; 3.2 Wyjazd w związku z poszukiwaniem pracy – na podstawie U2 (osoby bezrobotne); 3.3 Praca w charakterze pracownika dyplomatycznego lub konsularnego.

Cel: legalna praca

Którą z wymienionych opcji powinna zaznaczyć przyszła opiekunka? Pracowniczą kartę EKUZ wydaje się na podstawie formularza A1 z ZUS. Jest on niezbędny do podjęcia legalnej pracy poza granicami Polski. W punkcie Cel wyjazdu powinnaś zatem wybrać podpunkt 3.1: Wyjazd w związku z wykonywaniem pracy – na podstawie A1. Zgodnie z instrukcją wypełniania wniosku o kartę EKUZ, jaką można w nim znaleźć „Punkt 3.1 zaznacza każdy ubezpieczony, którego wyjazd związany jest z wykonywaniem pracy lub wykonywaniem na polecenie pracodawcy zadań służbowych na terytorium innego państwa członkowskiego UE/EFTA na podstawie dokumentu A1. Dotyczy to, m.in.: pracowników oddelegowanych przez pracodawcę lub osoby samo-delegujące się, w tym pracowników transportu międzynarodowego, służb mundurowych, żołnierzy zawodowych, itp. oraz towarzyszący mu członek rodziny”.

W przypadku zaznaczenia tego punktu (3.1) do wypełnionego wniosku należy więc dołączyć ważny formularz A1 wydany przez ZUS lub KRUS. Warto pamiętać, że bez dokumentu A1 otrzymanie karty EKUZ jest niemożliwe. Formularz A1 to niezbędny dowód potwierdzający legalność wyjazdu opiekunki do pracy za granicą. To także forma potwierdzenia, że agencja opiekunek (twój pracodawca), która wysyła cię do pracy za granicę, odprowadza za ciebie składki na ubezpieczenie społeczne.

EKUZ: jak uzyskać i odebrać

Kartę EKUZ można uzyskać na kilka sposobów. Pierwszy z nich to złożenie wniosku bezpośrednio w oddziale NFZ. Druga metoda to wysyłka wniosku drogą elektroniczną – wówczas należy do niego dołączyć skan formularza A1 z ZUS. Wniosek o kartę można też złożyć poprzez ePUAP, najpierw trzeba jednak założyć profil zaufany (eGo) lub uzyskać certyfikat kwalifikowany, potwierdzające tożsamość danej osoby. Ostatni dostępny sposób ubiegania się o EKUZ to wysyłka dokumentów faksem – chodzi zarówno o wniosek, jak i dokument A1.

Karta może trafić do ciebie także na kilka sposobów. Możesz odebrać ją osobiście – w tym samym oddziale NFZ, w którym złożyłaś wniosek (albo w tym, który wskazałaś we wniosku niedostarczonym osobiście). Do odbioru karty EKUZ możesz też kogoś upoważnić. Aby ta osoba mogła odebrać kartę za ciebie, musi mieć przy sobie odpowiednie upoważnienie, które ty najpierw wypełnisz, wydrukujesz i podpiszesz. Wzór upoważnienia możesz znaleźć np. na stronie www.obywatel.gov.pl Karta może też przyjść do ciebie pocztą – wystarczy, że we wniosku zaznaczysz opcję wysyłki pocztowej i podasz adres korespondencyjny. Pamiętaj też koniecznie, aby podpisać wniosek, ponieważ wnioski bez podpisu nie są rozpatrywane.

Okres ważności karty

Na koniec warto zaznaczyć, że okres ważności karty EKUZ uzależniony jest od celu wyjazdu. Dla osób wskazanych w punkcie 3.1 karta wydawana jest na okres zgodny z dokumentem A1. Jednak NFZ zastrzega, że „w przypadku ustalenia przez oddział wojewódzki NFZ krótszego okresu uprawnień, okres ważności karty może ulec skróceniu”.

We wniosku o wydanie karty EKUZ widnieje też zastrzeżenie, że „podjęcie pracy w innym państwie członkowskim UE/EFTA, bez uzyskania potwierdzenia właściwości polskiego ustawodawstwa na podstawie dokumentu A1, skutkuje utratą prawa do posługiwania się EKUZ wydaną przez NFZ. NFZ uprawniony jest do dochodzenia zwrotu poniesionych kosztów świadczeń rzeczowych, od osób które posługiwały się kartą pomimo utraty prawa do świadczeń na koszt NFZ”. Ważny formularz A1 jest więc konieczny.

We wniosku o EKUZ Narodowy Fundusz Zdrowia opisuje też przypadek utraty uprawnień do świadczeń opieki zdrowotnej dla posiadaczy Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego: „EKUZ może być wydana osobom ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ) i zachowuje ważność do momentu określonego w niej jako data końcowa ważności karty. Prawo do posługiwania się kartą wydaną przez NFZ wygasa w przypadku, gdy w okresie ważności EKUZ posiadacz karty utraci prawo do świadczeń finansowanych ze środków publicznych przez NFZ”.

Sprawdź inne artykuły o tematyce opiekuńczej, które pomogą w przygotowaniach do podjęcia nowych zleceń: https://dobrasztela.pl/kacik-opiekunki/aktualnosci/artykuly