Zbilansowana dieta podstawą w dbaniu o zdrowie seniora

Opieka nad seniorem wymaga szczególnego rodzaju umiejętności oraz wiedzy – odnoszącej się nie tylko do wiadomości z zakresu pielęgnacji czy kwestii rozmaitych schorzeń wieku podeszłego, ale również informacji odnośnie zdrowego żywienia. Opiekunka często, choć nie zawsze, są zobowiązane do przygotowania pełnych posiłków dla seniora (w trakcie całego dnia). Nawet, jeżeli nie muszą każdego z nich przyrządzać samodzielnie od początku do końca, to powinny wykazywać się dużą odpowiedzialnością w odniesieniu do dbania o żywienie swojego podopiecznego. Przede wszystkim, osoby wyjeżdżające za granicę do pracy w opiece nad seniorami powinny mieć świadomości wymagań, jakie w kontekście planowania diety stawia organizm starzejący się. Upływający czas i zachodzące zmiany, między innymi w gospodarce hormonalnej oraz obejmujący takie dolegliwości jak problemy żołądkowo-trawienne, zmniejszenie metabolizmu, a także obniżenie ogólnej sprawności, kondycji psychofizycznej organizmu, powodują, że należ zwracać wyjątkową uwagę na dietę seniora.

Dodatkowym balastem, który może utrudnić proces planowania i organizacji posiłków, są choroby charakterystyczne dla wieku podeszłego, takie jak zaburzenia jelitowe, miażdżyca, cukrzyca, problemy z tarczycą… Mając przed sobą tego typu informacje o zdrowotnej dyspozycji seniora, trzeba z jeszcze większą uwagą tworzyć jego codzienne menu. Istnieje bowiem wiele produktów mogących przyczynić się do pogorszenia sytuacji zdrowotnej (w przypadku podopiecznych cierpiących np. na nadciśnienie, nie należy podawać kawy ani innych napojów zawierających zbyt duże ilości kofeiny).  Poza tym, że dieta musi być dopasowana do zdrowotnych wymagań seniora, nie wolno zapomnieć, że dzięki odpowiedniemu i rozważnemu zbilansowaniu, stanowi doskonały środek do dostarczeniu dojrzałemu organizmowi niezbędnej dawki witamin oraz składników odżywczych.

Zdrowe i zaskakujące smakami menu. Komponowanie posiłków dla seniora

Przejście na „zdrową stronę życia” nie powinno wiązać się z szokiem i rewolucją, a raczej metodą małych kroków, spokojnie zmieniającą podejście seniora do kwestii żywienia. Niestety, dużą rolę odgrywają tutaj silnie zakorzenione przyzwyczajenia, które szczególnie nabierają mocy właśnie w wieku podeszłym, nie pozwalając na bardziej przychylne spojrzenie w kierunku zdrowej oraz lekkiej kuchni. W mniemaniu sporej części starszych osób, termin „zdrowe odżywanie” łączy się z pewnego rodzaju wymysłem lub fanaberią, narzucaną przez dietetyków i specjalistów od promowanego współcześnie stylu życia, modę na bycie „fit”. Młodszemu pokoleniu (reprezentowanemu już na przykład przez część opiekunek), trudniej jest zrozumieć tak jednoznacznie negujące podejście, ponieważ różnica czasów i mentalności bywa czasem nie do wyobrażenia. Tym bardziej cenne jest, aby stopniowo przekonywać seniora do modyfikacji szkodliwych nawyków żywieniowych, również zwracając uwagę, że to co określane jako zdrowe, wcale nie musi brzmieć odstraszająco i (wedle niektórych stereotypów) niesmacznie.

Komponowanie menu dla seniora powinno uwzględniać jedną, podstawową zasadę; różnorodność. To ona sprawia, że przygotowanie posiłków i jedzenie są dla nas dużą przyjemnością, a odkrywanie nowych smaków staje się wyprawą w nieznane nawet dla kogoś, kto do tak zwanego „zdrowego stylu życia” ma sceptyczny stosunek. Pamiętaj – pytaj seniora o jego preferencje dotyczące produktów określonej grupy (np. warzywa/owoce, ryby), na tej podstawie dokonując zbudowania kompozycji jego posiłku. Jeśli Twój podopieczny ma problemy z przegryzaniem twardych warzyw lub np. orzechów (świetnie wspomagających pamięć), skorzystaj z domowego blendera i przyrządzaj musy, koktajle a także zupy w formie kremu. To smaczna i zdrowa alternatywa nie tylko w ramach popołudniowej przekąski, ale mogąca stać się również osobną, pełnoprawną propozycją jednego z posiłków spożywanych podczas całego dnia (np. jako drugie śniadanie lub pierwsze danie obiadowe).

Postaw na pełnoziarniste produkty zbożowe, które dzięki zawartości błonnika w swoim składzie działają pozytywnie i wspomagają układ trawienny. Wśród nich możesz znaleźć makaron razowy, ciemne pieczywo, brązowy ryż lub rozmaite kasze, a na ich bazie stworzyć pełnowartościowe dania, uzupełnione gotowanymi warzywami i lekkimi sosami na bazie jogurtu. Przy bardzo dużej popularności blogów kulinarnych, kanałów wideo blogowych oraz programów telewizyjnych, bardzo szybko można także zdobyć nowe przepisy bądź wykorzystać proponowane przez kogoś inspiracje kulinarne.

Czego unikać? Kilka prostych zasad

Najważniejszą regułą w kwestii komponowania odpowiedniego dla seniora (jak i w zasadzie każdej osoby, która pragnie zdrowo się odżywiać), jest umiar i umiejętność odszukania właściwego poziomu balansu – choćby pomiędzy kalorycznością a wartościami odżywczymi poszczególnych produktów. Choć trzeba koniecznie wziąć pod uwagę, że pojedyncze zasady w zakresie planowania menu mogą się różnić (w zależności od sytuacji zdrowotnej i indywidualnego zapotrzebowania seniora), to warto pomyśleć na wstępie o kilku prostych, uniwersalnych wskazówkach, stanowiących doskonałą podstawę dla filozofii racjonalnego żywienia.

1.  Pamiętaj o ograniczeniach narzucanych automatycznie przez stan zdrowia i wiek seniora.

2.  Unikaj podawania podopiecznemu posiłków o późnych porach (zwłaszcza tuż przed udaniem się do snu).

3.  Nie zapominaj o rozsądku w ilości przyrządzanego dla seniora czerwonego mięsa i ilości nabiału.

4.  Postaw na moc zielonych warzyw i owoców, przygotowując z nich pożywne koktajle wielowitaminowe.

5.  Ogranicz cukier i kofeinę. Pomijając ewentualne osobiste przeciwwskazania zdrowotne, te substancje nie służą nikomu, niezależnie od wieku.

6.  Stosuj metodę „mniej znaczy więcej”, to znaczy postaraj się, aby podawane dla seniora porcje jedzenia nie były zbyt obfite, natomiast spożywane stosunkowo często.

7.  Spróbuj przekonać seniora do leczniczej mocy ziół i naturalnych naparów. Posiadają one właściwości detoksykujące, oczyszczające, działają zbawiennie na układ trawienny, a dodatkowo wyciszają i relaksują organizm przed snem.

Obowiązkowe konsultacje z lekarzem

Nawet w momencie, kiedy dieta Twojego podopiecznego została już wcześniej zatwierdzona i skonsultowana z jego lekarzem prowadzącym, należy zadbać, aby pozostał w on w tej kwestii pod ścisłą kontrolą. Pamiętaj, że niezależnie od tego, jak sumiennie podchodzisz do sprawdzania każdego produktu składającego się na posiłek seniora, lekarz musi trzymać pieczę nad ostatecznym kształtem diety. Jest to niezmiernie istotne również ze względu na fakt, że niektóre z zażywanych przez seniora środków farmakologicznych mogą negatywnie wpływać na jego samopoczucie, a potrawy łączone z poszczególnymi składnikami leków wchodzić we wzajemne interakcje, powodujące rozmaite, niepożądane skutki uboczne. Dlatego właśnie senior powinien być poddawany regularnym badaniom lekarskim (między innymi krew, tarczyca, żelazo, hormony), które pozwolą na ustalenie ewentualnych niedoborów witamin lub nieprawidłowości czy też odchyleń od normy.

Nie zapominaj, że Twoim obowiązkiem jest ścisłe przestrzeganie zaleceń otrzymanych od lekarza – niekiedy także specjalisty dietetyka. Warto przede wszystkim nieustannie monitorować stan zdrowotny seniora i trzymać rękę na pulsie, aby móc przypuszczać, które z przyjmowanych przez niego posiłków są mu w stanie zaszkodzić bądź przyczynić się do wpływu na  dalszy rozwój niektórych ze schorzeń. Pamiętaj, żeby zapisywać i na bieżąco odnotowywać niepokojące reakcje organizmu seniora na wybrane składniki oraz  substancje obecne w diecie.

Sprawdź inne artykuły o tematyce opiekuńczej, które pomogą w przygotowaniach do podjęcia nowych zleceń: https://dobrasztela.pl/kacik-opiekunki/aktualnosci/artykuly