Zawał serca - charakterystyka przyczyn

Zawał serca dotyka niestety sporą część osób w wieku podeszłym - w grupie ryzyka znajdują się osoby z nadwagą lub chorujące na otyłość, cukrzycę, posiadające wysoki poziom cholesterolu i ciśnienia krwi. Nie bez znaczenia pozostają także kwestie używek - palenie papierosów czy picie alkoholu również ma niebagatelny wpływ na możliwe wystąpienie zawału serca. 

Zawał według statystyk najczęściej występuje u mężczyzn w przedziale 60-70 lat; należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że ryzyko zachorowania zwiększa się już po 45 roku życia u mężczyzn, a po 55 - u kobiet. Niestety bardzo sprzyjającym zawałowi serca czynnikiem jest zupełny brak aktywności fizycznej - seniorzy nie wykonujący żadnych ćwiczeń są niestety bardzo narażeni na wystąpienie zawału. Jako dodatkowe, ale nie mniej poważne zagrożenie wymienia się zwykle stres, szczególnie w formie przewlekłej - niekiedy zwraca się uwagę na fakt, że w ostateczności stres może wręcz stać się przyczyną bezpośrednią zawału.

Jeśli dołożymy do tego jeszcze tendencje panujące w rodzinie (do występowania wcześniej chorób wieńcowych), to w zasadzie automatycznie zbliżamy się do pewnej określonej grupy ryzyka “zawałowców”.  Lekarze w obliczu takiego stanu rzeczy i wobec odpowiedniego wieku zalecają zatem wykonywanie specjalnych badań profilaktycznych. Należą do nich:

• regularne pomiary ciśnienia tętniczego,
• stężenia cholesterolu we krwi,
• zbadanie poziomu cukru,
• dodatkowe zlecenie od lekarza - badanie markerów ryzyka zawałowego

Dodatkowe działania profilaktyczne związane z ograniczeniem stresu:

• balans pomiędzy życiem prywatnym a pracą,
• regularne uprawianie sportu bądź przynajmniej minimalnej aktywności fizycznej (np. spacery, mniej obciążające ćwiczenia w domu),
• dbanie o wypoczynek i odpowiednią ilość snu

Zawał - objawy

Gdy mówimy o zawale serca w czasie dokonanym, zastanawiamy się najczęściej nad jego objawami. Objawy zawału serca zwykle są typowe i bardzo charakterystyczne – możemy do nich zaliczyć z pewnością bóle wieńcowe (tak zwane zamostkowe), bóle w klatce piersiowej, duszności, bardzo obfite pocenie, uczucie lęku lub paniki oraz znaczne osłabienie chorego. Nie jest to jednak równoznaczne z faktem, że występują one w dosłownie każdym przypadku, zdarzają się także symptomy nie tak oczywiste w swojej specyfice.

Niestety - ta kwestia utrudnia natychmiastowe rozpoznanie zawału serca, a w konsekwencji - opóźnia podjęcie decyzji o wezwaniu pogotowia (to bardzo istotne w momencie, w którym liczy się każda minuta zwłoki). Do niejednoznacznych, ale mimo wszystko relatywnie częstych objawów zawału trzeba przypisać następujące z nich: ból brzucha, nudności i wymioty, ból w okolicy żuchwy lub karku, utratę przytomności.

Warto nadmienić - mimo iż zawał serca kojarzony jest powszechnie z niezwykle silnym, niewyobrażalnym bólem, zdarzają się przypadki, że chory w ogóle go nie odczuwa. Dotyczy to zwykle chorujących na cukrzycę,  ale też osób w podeszłym wieku. Ważną informacją jest również to, że osoba, może kolejny zawał przechodzić z kompletnie różniącymi się od wcześniejszych objawami, niż miało to miejsce po raz pierwszy.

Jeżeli zatem występują niepokojące, nagłe i budzące podejrzenia objawy, szczególnie u osoby znajdującej się w grupie podwyższonego ryzyka, konieczny krok to natychmiastowe wezwanie  pogotowia i równoczesne przekazanie zgłoszenia informacyjnego (do dyspozytora pogotowia), odnoszącego się do podejrzeń związanych z zawałem serca u osoby zabieranej do szpitala.

Opieka nad osobą po zawale - praktyczne wskazówki i rady

Opieka nad seniorem po zawale to zagadnienie frapujące sporą część opiekunek wyjeżdżających za granicę. Fakt - okres po chorobie jest niełatwy nie tylko dla samego podopiecznego, ale również jego opiekuna, z uwagę na specyfikę obowiązków oraz niezbędne do zachowania bezpieczeństwa własnego i seniora środki ostrożności.

Opieka nad podopiecznym po zawale inaczej nazywana jest rehabilitacją kardiologiczną. To ona odgrywa niebagatelną rolę, jeśli chodzi o powrót seniora do zdrowia i - co bardzo ważne - uniknięcie kolejnych możliwych zawałów serca. Co zatem leży w kręgu obowiązków/zadań opiekunki, kiedy musi zajmować się osobą po zawale?

1. Przestrzeganie zaleceń lekarza. Nawet, gdy Twój podopieczny czuje się już w pewnym momencie bardzo dobrze, nie możesz pozwolić, aby unikał zaleceń poczynionych przez lekarza. To Ty, jako opiekun seniora ponosisz odpowiedzialność za ich postrzeganie. Zapoznaj się zatem wcześniej ze wszystkimi instrukcjami, aby w razie wątpliwości wszystko wyjaśnić z ekipą lekarską lub lekarzem prowadzącym. Nieprzestrzeganie zaleceń lekarza jest w stanie wpłynąć w sposób dramatyczny na zdrowie seniora, który przeszedł zawał.
    
2. Unikanie niezdrowych przyzwyczajeń mających miejsce przed zawałem. Pamiętaj, że niewłaściwa dieta i brak ruchu to niestety szkodliwi sprzymierzeńcy zawału. Jeśli senior będzie w dalszym ciągu kontynuował swoje niezdrowe nawyki, nie ma właściwie szans na powrót do normalnej formy. Mało tego, w ten sposób zwiększone zostanie ryzyko ponownego wystąpienia zawału, co może mieć jeszcze bardziej tragiczne skutki…
    
3. Dbanie o redukcję stresu i zdenerwowania. Nie należy lekceważyć tego czynnika, ponieważ w wielu przypadkach to on jest zdolny bezpośrednio przesądzić o zawale. Stwórz zatem seniorowi odpowiednie warunki do kontynuowania rekonwalescencji po chorobie. Zwróć uwagę na komfort podopiecznego pod każdym względem - nie obarczaj go zbyt dużą ilością informacji, nie nadwyrężaj jego sił - i psychicznych i fizycznych. Dbaj o spokój i właściwe godziny wypoczynku, koniecznie pamiętaj również o mądrym gospodarowaniu czasem w ciągu całego dnia. Seniorowi (szczególnie na pierwszym etapie powrotu do zdrowia), nie będą służyły skrajne zmiany ani nieregularne formy aktywności. Balans oraz równowaga powinny stanowić w tym momencie priorytet.
    
4. Nie wahaj się prosić o pomoc rodziny seniora. Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z niektórymi obowiązkami (na przykład dźwiganie większej ilości rzeczy czy częstsze transportowanie podopiecznego do łóżka i z powrotem), zgłoś ten fakt bliskim seniora. Z pewnością znajdą kogoś, kto będzie w stanie Cię wesprzeć.
    
5. Stały kontakt z lekarzem prowadzącym to podstawa. Twoje wątpliwości związane ze sprawami medycznymi powinien rozwiewać zawsze specjalista. Nigdy nie eksperymentuj ani nie próbuj nic na własną rękę, z wyjątkiem zadań odgórnie Ci przypisanych (np. podawanie leków itp.). Wszelkie podejrzenia dotyczące załamań stanu zdrowia, pogorszenia, poprawy - muszą być zgłaszane lekarzowi - on dokona ewentualnych korekt w zaleceniach, uprzednio badając podopiecznych, a następnie przekaże Ci kolejne, niezbędne w dalszej pracy instrukcje bądź wskazówki.

Pamiętaj

Zawał serca u osób starszych to raptem początek drogi do zdrowia. Podopieczny, który przeszedł zawał serca wymaga szczególnej uwagi i troski - przyjmowania leków i skrupulatnego przestrzegania zaleceń lekarza. Jest to istotna część rehabilitacji; niestety często bywa lekceważona. Opiekunka powinna jednak przykładać dużą wagę do obowiązków związanych z osobą odbywających rekonwalescencję zdrowotną po przebyciu zawału - od jej zaangażowania oraz odpowiedzialności zależy w dużej mierze powrót do dawnych sił przez podopiecznego.

Sprawdź inne artykuły o tematyce opiekuńczej, które pomogą w przygotowaniach do podjęcia nowych zleceń: https://dobrasztela.pl/kacik-opiekunki/aktualnosci/artykuly