Przyjmowanie leków przez seniora to sprawa kluczowa. Podpowiemy wam na co zwrócić uwagę podczas podawania lekarstw...

Opiekunka i jej rola w przyjmowaniu leków przez seniora

Choć z wielu stron niejednokrotnie pojawiają się głosy krytyczne na ten temat, opiekunka zajmująca się seniorem, chcąc nie chcąc, musi często wykonywać czynności z pogranicza obowiązków pielęgniarskich. Oczywiście, nie powinna ona pod żadnym pozorem wchodzić w kompetencje osoby posiadającej wykształcenie o kierunku medycznym, a tym bardziej być dopuszczona do zabiegów inwazyjnych, ingerujących w warstwę podskórną pacjenta (np. podawanie insuliny przez zastrzyk lub temu podobne).

Należy podkreślić, że przy zaawansowanym stanie chorobie dotykającej podopiecznego, to odpowiednio wykwalifikowana pielęgniarka zajmuje się bardziej wymagającymi zadaniami przy seniorze (w tym i przydzielaniem silniej działających leków). Mimo wszystko jednak opiekunka jest zobowiązana, aby spełniać często rolę osoby koordynującej zdrowotne powinności seniora.

W dużej ilości przypadków, niemiecka rodzina na samym początku pracy prezentuje opiekunce konkretne wytyczne, które dotyczą codziennej kontroli w przyjmowaniu leków przez seniora. Dawkowanie ustala lekarz, będący w stałym kontakcie z członkami rodziny, pielęgniarką, a w następnej kolejności opiekunką, czuwającą nad regularnym podawaniem środków farmakologicznych (np. przed posiłkiem, w trakcie, czy też po nim; w zależności od zaleceń). Niebagatelne znaczenie mają zatem takie cechy, jak choćby sumienność, wiedza i rzetelność, jeśli chodzi o wywiązywanie się z obowiązków opiekunki, zakładających nadzór nad praktyczno-zdrowotnymi aspektami troski o seniora.

Niebezpieczne sytuacje wiążące się z przyjmowaniem leków 

Opiekunki sprawujące pieczę nad osobą starszą, która musi przyjmować leki o wyznaczonych porach dnia, obarczone są niewyobrażalnym poczuciem odpowiedzialności. Seniorzy, z racji swojego wieku, stanowią grupę ryzyka w możliwej perspektywie przedawkowania lub wystąpienia możliwych skutków ubocznych, jeśli chodzi o nieodpowiednie zażywanie lekarstw.  Bardzo często jest to konsekwencja spowolnionej pracy starzejącego się organizmu i jego narządów, nie do końca zsynchronizowanych z tolerancją na wszystkie substancje zawarte w podawanych medykamentach. Niekiedy może dojść do bardzo niebezpiecznych sytuacji, w których seniorzy narażeni są na szczególnie groźne działania niepożądane leków – zadanie opiekunki polega na stosowaniu się do wskazań (oraz przeciwwskazań!) podanych przez lekarza bądź pracownika medycznego w zakresie sprawowanej kontroli nad lekami przyjmowanymi przez swojego podopiecznego.  Oto tylko kilka z dużej ilości ewentualnych zagrożeń, mogących spotkać seniorów zażywających leki różnego rodzaju

1.  Nagły wzrost ciśnienia tętniczego krwi lub cukru spowodowany przedawkowaniem,

2. Problemy żołądkowe wywołane niewłaściwą formą podania leku (np. brak dokładnego rozpuszczenia wszystkich składników, skutkujący szkodliwym działaniem wobec błony śluzowej jelita),

3.  Zawroty głowy i mdłości,

4.  Wydalanie treści pokarmowej w niekontrolowanym procesie i postaci,

5.  Podwyższona temperatura, ślinotok, plamy na ciele

Powyżej przedstawiono jedynie niektóre z niebezpiecznych efektów interakcji rozmaitych leków, stosowania zawyżonych dawek bądź nieprzestrzegania innych wytycznych w ich przyjmowaniu przez seniorów. Część z nich może wydawać się dość niegroźna, ale warto podkreślić, że to tylko złudzenie – tak naprawdę przecież wystarczy chwila (zwłaszcza, kiedy mamy do czynienia z przypadkiem osoby starszej, o wątłym zdrowiu i doświadczeniu różnych schorzeń za sobą), żeby stracić przytomność na zawsze. Dlatego istotnym elementem pracy opiekunki jest czuwanie nad poprawnością funkcjonowaniu systemu spożywania wszelkiego rodzaju pigułek o właściwościach leczniczych przez seniora.

Należy pamiętać, że starsi podopieczni mają tendencję do zapominania o  przyjęciu danego środka farmakologicznego nie tylko wedle zalecanej pory dnia, ale również proporcji (np. w stosunku do ilości popitej wody). Obowiązek spoczywający na opiekunce, związany z dopilnowaniem odpowiedniego przydziału i spożycia leku przez seniora według wyznaczonych zasad, to zdecydowanie jedno z bardziej wymagających zadań zawodowych, jakie przyjdzie jej wykonywać podczas pobytu w Niemczech.

Zasady dotyczące zażywania leków przez seniora 

O czym pamiętać, a czego z kolei się wystrzegać, myśląc o koordynacji nad terapią farmakologiczną seniora? To pytanie spędza sen z powiek z pewnością wielu osobom, którym przyszło pracować w charakterze opiekunki za granicą kraju. Wytyczne pozyskane od rodziny seniora i lekarza kontrolującego jego stan zdrowotny powinny być na tyle jasne oraz nie pozostawiające żadnych wątpliwości, żeby nie zostawiać opiekunki z nierozwiązywalnymi dylematami. Poniższe zestawienie porad obejmuje najbardziej podstawowe reguły, którymi powinna kierować się opiekunka podczas nadzoru nad przyjmowaniem leków przez seniora.

1. Miej zawsze pod ręką przygotowane pojemniki, a w nich rozdzielone leki na poszczególne pory dnia dla  seniora. Ułatwi to dawkowanie i rozdzielanie konkretnych substancji.

2. Podawaj podopiecznemu środki farmakologiczne tylko i wyłącznie według ścisłych wskazówek oraz zaleceń lekarza.

3. Zawsze dokładnie czytaj recepty, zapoznając się z wytycznymi lekarskimi.

4. Pamiętaj o odpowiednich proporcjach w odniesieniu do leków i posiłków – to niezwykle ważny element, mający spore znaczenie w powodzeniu działania danej terapii.

5. Za każdym razem sprawdzaj datę ważności umieszczoną na opakowaniu danego środka farmakologicznego przed podaniem go seniorowi – spożywanie przeterminowanych leków może być tragiczne w skutkach!

6. W razie pominięcia określonej dawki leku, sprawdź ulotkę przeznaczoną dla pacjenta – powinna być na niej umieszczona informacja odnośnie sytuacji awaryjnych podczas stosowania.

7. Dokładnie przestudiuj, jakie objawy mogą pojawić się w momencie przedawkowania bądź nieprawidłowego przyjęcia leku w przypadku schorzeń, na które cierpi senior, np. nadciśnienia, cukrzycy, chorób serca.

8. Pod żadnym pozorem nie dopuszczaj do odwodnienia seniora w trakcie terapii farmakologicznej – za każdym razem kontroluj także, czy Twój podopieczny ma również przygotowaną odpowiednią ilość wody do popicia leku.

9. Trzymaj zapisane w widocznym miejscu „awaryjne” numery telefonów, które pozwolą na kontakt z właściwymi służbami w razie wystąpienia niepokojących objawów lub sytuacji kryzysowej.

10. Przy odbywaniu wizyt u lekarza czy też jego osobistych odwiedzin, nie zwlekaj z pokazywaniem specjaliście całej listy przyjmowanych przez seniora leków.  Powinnaś prowadzić również notatki dotyczące podawanych ilości (najczęściej obliguje do tego opiekunkę również sama rodzina seniora).

11. Nie daj się zwieść reklamom i złudnym namowom niektórych osób, zachęcającym do kupna przeróżnego rodzaju suplementów oraz wyrobów pseudo-farmaceutycznych – najczęściej stoi za nimi potężna machina marketingowa, bazująca na naiwności innych ludzi, sprzedając im produkty niesprawdzone w działaniu.

12. Konsultuj z rodziną seniora i lekarzem każdy podejrzany objaw, pojawiający się po zażyciu leków przez Twojego podopiecznego. Informuj ich detalicznie o samopoczuciu seniora, na które wpływ mogą mieć przyjmowane przez niego środki farmakologiczne.

13. Czuwaj nad zaopatrzeniem domowej apteczki. Postaraj się również wykupić część dostępnych opakowań leków wcześniej, zwłaszcza, gdy zbliża się np. okres świąteczny bądź długi weekend i nie masz pewności, gdzie można udać się  do punktu aptecznego przy zmienionych godzinach otwarcia.

14. Bądź wyrozumiała i cierpliwa dla seniora, ale jednocześnie zaznaczaj, że jego zdrowie stanowi dla Ciebie priorytet, a kontrola bezpieczeństwa należy do obowiązków w pracy, zatem nie możesz pozwolić na zaniedbania względem zażywania leków w odpowiednim trybie.

Sprawdź inne artykuły o tematyce opiekuńczej, które pomogą w przygotowaniach do podjęcia nowych zleceń: https://dobrasztela.pl/kacik-opiekunki/aktualnosci/artykuly